Alt du bør vita om planovergangar

Toget kan ikkje svinga unna og kan bruka opptil éin kilometer på å stoppa. Det er med livet som innsats å ikkje følgja trafikkreglane på ein planovergang.

Nyheter og aktuelt

Om du blir fanga mellom bommane, skal du køyra ned bommen! Dei er laga for å kunna køyrast ned i tilfelle uhell. Foto: Bane NOR

Ver varsam ved planovergangar!

Du set livet i fare om du ignorerer trafikkreglane ved ein planovergang.

Du må vika for toget. Ikkje ta risiko. Toget treng lang tid for å stoppa.

Ikkje kryss planovergangen viss det kan vera eit tog i nærleiken. Toget kan ikkje stoppa brått, og bremselengda er for lang til å unngå kollisjonar.

Derfor er det svært viktig at alle er merksame og følgjer instruksjonane ved planovergangane.

Tryggingsreglar for planovergangar med bommar, lys- og lydvarsling

Om du blir fanga mellom bommane, skal du køyra ned bommen! Dei er laga for å kunna køyrast ned i tilfelle uhell.

Det er forbode å kryssa ein planovergang når det kan komma eit tog!

Hugseliste for sikra planovergangar med bommar, lys- og lydvarsling:

Kvitt blinkande lys: Du kan passera planovergangen i samsvar med trafikkreglane. Men hugs alltid å sjå etter tog sjølv om overgangen er sikra.
Ved bilkø: Vent med å køyra ut på planovergangen til du ser at det er tilstrekkeleg plass til å kryssa utan å stoppa.
Raudt blinkande lys- og lydvarsling: Dette varslar at bommane snart vil senkast. Om du allereie har starta å kryssa, kan du framleis fullføra passeringa før bommane blir senka. Men trafikantar som nærmar seg, skal stoppa i trygg avstand.
Fanga mellom bommane: Om du står fast mellom bommane, skal du køyra ned bommen. Den er mogleg å knekka, og det er betre å køyra ned bommen enn å bli treft av toget! Om køyreforholda ikkje tillét det, forlat omgåande køyretøyet og få personar i tryggleik så raskt som mogleg.
Motorstopp eller fastkøyring: Om du opplever motorstopp eller blir fastkøyrt på planovergangen, forlat omgåande køyretøyet og få personar i tryggleik så raskt som mogleg.
Vent på slutten av blinkande raudt lys: Ikkje kryss før det raude lyset sluttar å blinka. Hugs at sjølv om eitt tog har passert, kan det komma eit anna etterpå!

Tryggingsreglar på privat veg med usikra planovergangar

Ein usikra planovergang er ei kryssing utan anna sikring enn skilt og/eller grind. Desse finst berre der det er få trafikantar som kryssar jernbanen, og alle er på privat veg.

Ved slike planovergangar er det ofte sett inn andre tryggingstiltak. Dette kan inkludera varsellamper, grinde og avtaler med grunneigar som avgrensar bruken av overgangen.

På fleire stader har me etablert rutinar der personen som skal kryssa planovergangen må kontakta togleiinga først for å få løyve. Dette gjeld spesielt planovergangar som blir brukte under skog- og jordbruksaktivitetar i visse periodar av året.

I område med dårleg sikt har me redusert farten for toga slik at det blir tryggare å kryssa. Dette er likevel ikkje ei ideell løysing, då det skaper utfordringar for togtrafikken.

Derfor arbeider me med å finna alternative løysingar som gir tilstrekkeleg tryggleik.

Opplæring for barn

Me jobbar for å informera om trygg ferdsel langs og på tvers av jernbanen gjennom aviser, radio, TV og nettsidene våre.

I løpet av året gjennomfører me mange informasjonskampanjar for å minna både barn, unge og vaksne om at det er farleg og ulovleg å gå i sporet eller kryssa det anna enn ved overgangane.

Statistikken viser at ulike problem oppstår til ulike tider:

Om vinteren og i påskeferien ser me dessverre skiløyparar som ferdast i eller kryssar sporet.
Om våren og hausten skjer det at traktorar eller andre landbruksmaskiner set seg fast på planovergangane.
Om sommaren kryssar sportsfiskarar spora for å komma til favorittfiskestadene sine, for å nemna nokre døme.

Lær barn om faresignal

Me har laga ein eigen opplæringsarena; Banorama, for barn. Her lærer du kva du bør passa deg for, og me har laga ein kviss der barn kan testa kunnskapane sine.

Mot ein tryggare jernbane

I dag finst det mange planovergangar, men dei på riks- og fylkesvegar er sikra med bommar og/eller lys- og lydsignal. På private vegar finst det også planovergangar som berre har skilt eller grind som sikring.

Uansett kva type planovergang det er, er det viktig at du er forsiktig og følgjer skilt og lyssignal på staden. Det er forbode å kryssa over når det kan komma eit tog!

Me jobbar også med å endra folks haldningar for å redusera risikoen for ulykker.

Målet vårt er å leggja ned alle usikra planovergangar.

Fakta om planovergangar

I Noreg er i dag 1.600 planovergangar i bruk på jernbanestrekningar med togtrafikk. Sjølv om ulykker på planovergangar er sjeldne, kan dei ha alvorlege konsekvensar for enkeltpersonar og deira næraste.

Me har som mål å fjerna alle usikra planovergangar og jobbar også med haldningsskapande arbeid for å redusera risikoen for ulykker.

Planovergangar oppstod fordi eigedommar vart delte då jernbanen vart bygd, og det var viktig å sikra fri tilgang til begge sider av område som åkrar, beite, skogar eller tettstader for grunneigarar og innbyggjarar.

Ei vanleg løysing på den tida var å ha ein planovergang som passa for den trafikken og dei køyretøya som var der.

Med aukande talet på tog, vekst i tettstader og fleire reisande som kryssar planovergangane, aukar risikoen for ulykker. Me har likevel jobba målretta med å fjerna planovergangar.

Planovergangar på riks- og fylkesvegar er sikra med bom, lys- og lydsignal. På private vegar finst det også planovergangar som berre har skilt og/eller grind som sikring.

Det er ikkje tillate med planovergangar på dobbeltspor, og det er heller ikkje tillate å byggja nye planovergangar. Når jernbanen blir utvida, blir planovergangane fjerna. I tillegg jobbar me aktivt med å sikra og fjerne planovergangar også der det ikkje blir bygd dobbeltspor.

Me prioriterer nedlegginga av planovergangar med flest kryssingar og der risikoen for ulykker er størst. I gjennomsnitt har me dei siste åra fjerna 25 usikra planovergangar per år, og blant desse er det flest usikra planovergangar.